Kojarzycie czarne, niewielkie ziarenka o bardzo intensywnym zapachu, którymi często posypywane jest pieczywo? Tak, to właśnie nasiona czarnuszki. Oprócz nich w asortymencie wielu sklepów znajdziecie także olej z nich pozyskiwany. Zalety stosowania czarnuszki są znane od przeszło 4 tysięcy lat. Według chińskiej medycyny ludowej czarnuszkowe nasiona i olej były wykorzystywane w problemach z układem oddechowym, w przypadku bólów kości i stawów, bólów głowy, w przewlekłych stanach zapalnych, a także przy kłopotach z układem pokarmowym- w zatruciach, biegunkach, niedomogach wątroby. Nie ograniczano się jedynie do schorzeń wewnętrznych, bo olej z czarnuszki doskonale sprawdzał się jako środek dezynfekujący rany. Jak więc sami widzicie czarnuszkowym surowcom można przypisać wiele właściwości prozdrowotnych, niemniej jednak my pokusiliśmy się o zebranie informacji odnośnie tych działań, które zostały potwierdzone naukowo. Oto co zebraliśmy. Czarnuszka kontra choroby układu oddechowego Astma Przeprowadzono dwa badania kliniczne, w których sprawdzano skuteczność i bezpieczeństwo podawania oleju z czarnuszki. Wyniki jednoznacznie wskazują, że czarnuszka zmniejsza objawy kaszlowe, a także łagodzi okresowo pojawiający się katar siewny, stąd może być polecana w terapii wspomagającej walkę z astmą. Warto przy tym dodać, że szczególnie dobre wyniki podawania oleju z czarnuszki zaobserwowano u dzieci powyżej 6 r. życia. Jakie dawki były stosowane? u dorosłych – od 3-4g oleju (w dawkach podzielonych – czyli np. 3x1g na dobę) u dzieci – w wieku od 6 do 18 lat – 1,5-3 g oleju (w dawkach podzielonych) W ramach jednego z badań ustalono także bezpieczną maksymalną dawkę dzienną po przekroczeniu której pojawiały się objawy niepożądane- problemy z przewodem pokarmowym (bóle brzucha, odbijanie się). Było to 40 mg (0,04 g) oleju/ kg masy ciała. UWAGA! 1 łyżeczka to około 4-4,5 g oleju, z kolei 1 łyżka stołowa to około 12-13 g oleju. Alergia (alergiczny nieżyt nosa) W jednym badaniu stwierdzono, że już po dwóch tygodniach regularnego stosowania oleju z czarnuszki, osoby cierpiące z powodu astmy odczuwają zmniejszenie objawów choroby w postaci przekrwienia błony śluzowej nosa, swędzenia nosa, uciążliwego kataru i ataków kaszlu. Autorzy badania zasugerowali, że olej z czarnuszki może być stosowany w przypadku kiedy nie można przyjmować leków przeciwalergicznych lub terapia z ich udziałem nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Czarnuszka kontra reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) Przeprowadzono w tym temacie dwa badania kliniczne. W pierwszym z nich, w grupie kobiet cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów po 2 miesiącach kuracji olejem z czarnuszki w dawce 1 g oleju dziennie odnotowano redukcję objawów choroby w postaci zmniejszenia liczby obrzękniętych stawów. Autorzy drugiego badania doszli do podobnych wniosków- podawanie pacjentom 500 mg oleju z czarnuszki dwa razy dziennie w okresie 8 tygodni spowodowało normalizację stanu zapalnego w obrębie zajętych stawów. Czarnuszka przeciwko różnym drobnoustrojom: -bakterie Wstępne badania (na liniach komórkowych, na zwierzętach) sugerują, że olej z czarnuszki może hamować rozwój patogenów w tym gronkowca złocistego szczep MRSA (zmora szpitali) czy bakterii jelitowych z rodziny Shigella (silne biegunki), a także może wzmagać działanie antybiotyków. Z kolei z badań przeprowadzonych wśród pacjentów cierpiących z powodu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy wynikało, że stosowanie 2g czarnuszki w okresie 3 miesięcy świetnie uzupełniło terapię standardowymi lekami (amoksycylina, omeprazol i klarytromycyna) i poprawiło jakość życia pacjentów (zmniejszenie dolegliwości gastrycznych towarzyszących chorobie). – pasożyty Olejek z czarnuszki posiada działanie przeciwtasiemcowe (u dzieci). Czarnuszka i przewód pokarmowy Potwierdzono, że czarnuszka wspiera kondycję wątroby i trzustki, ponadto stymuluje wydzielanie soków trawiennych, a także posiada działanie rozkurczające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Czarnuszka kontra cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) W trzymiesięcznym badaniu przeprowadzonym w 2010 roku wzięły udział 94 osoby chorujące na cukrzycę typu 2. Ochotnicy zostali przydzieleni do jednej z trzech grup. W pierwszej z nich pacjenci, oprócz standardowego leczenia przeciwcukrzycowego, spożywali 1 g nasion czarnuszki, w drugiej 2 g, a w trzeciej 3 gramy nasion dziennie. W czasie trwania eksperymentu kontrolowano poziom glikowanej hemoglobiny, poziom glukozy we krwi na czczo oraz 2h po posiłku. Wyniki badania pokazały, że włączenie czarnuszki do standardowej terapii przeciwcukrzycowej spowodowało poprawę wyników wymienionych parametrów, a najlepsze rezultaty uzyskano przy suplementacji 2g nasion czarnuszki dziennie. Czarnuszka kontra problemy z cholesterolem Stosowanie 5 ml oleju z czarnuszki w okresie 6 tygodni spowodowało obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego oraz spadek stężenia „złego” cholesterolu LDL-C. Czarnuszka a nadciśnienie tętnicze krwi Suplementacja 2,5ml oleju z czarnuszki dwa razy dziennie przez 8 tygodni pozwoliła łagodnie obniżyć zarówno wartość ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego. Podsumowując Jak stosować czarnuszkę? od 6. roku życia i dorośli – 2,5-5ml oleju dziennie od 6. roku życia i dorośli- 1,2-3 g zmielonych nasion Jak ją przyjmować? Biorąc pod uwagę jej specyficzny smak i zapach, najlepiej przyjmować ją w trakcie posiłków. Suplementację można rozpoczynać dosłownie od kilku kropli oleju/szczypty nasion, stopniowo zwiększając te ilości do tych podanych wyżej. Bibliografia: Sharma PC, Yelne MB, Dennis TJ. Database on medicinal plants used in Ayurveda. New Delhi: 2005. pp. 420–440 Warrier PK, Nambiar VPK, Ramankutty . Chennai: Orient Longman Pvt Ltd; 2004. Indian medicinal plants-a compendium of 500 species; pp. 139–142 Yarnell E, Abascal K. Nigella sativa: holy herb of the middle East. Altern Compl Therap. 2011;17(2):99–105 Boskabady MH, Javan H, Sajady M, Rakhshandeh H. The possible prophylactic effect of Nigella sativa sed extract in asthmatic patients. Fund Clin Pharmacol 2007; 21:559-66. 77. Kalus U, Pruss A, Bystron J, Jurecka M, Smekalova A, Lichius JJ, Kiesewetter H. Effect of Nigella sativa (black seed) on subjective feeling in patients with allergic diseases. Phytother Res 2003; 17:1209-14 Vahid Hadi, Sorayya Kheirouri, Mohammad Alizadeh, Alireza Khabbazi, and Hossein Hosseini. Effects of Nigella sativa oil extract on inflammatory cytokine response and oxidative stress status in patients with rheumatoid arthritis: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Avicenna J Phytomed. 2016 Jan-Feb; 6(1): 34–43. Khan MA. Chemical composition and medicinal properties of Nigella sativa L. Inflammopharmacology 1999; 7(1):15-35. Hannan A, Saleem S, Chaudhary S, Barkaat M, Arshad MU. Anti-bacterial activity of Nigella sativa against clinical isolates of methicillin resistant Staphylococcus aureus. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2008;20:72–74. Bamosa AO, Kaatabi H, Lebdaa FM i wsp. Effect of Nigella sativa seeds on the glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus. Indian J Physiol Pharmacol 2010; 54(4):344-54 Dehkordi FR, Kamkhah AF. Antihypertensive effect of Nigella sativa seed extract in patients with mild hypertension. Fundam Clin Pharmacol. 2008;22(4):447-52. Huseini HF, Amini M, Mohtashami R, Ghamarchehre ME, Sadeqhi Z, Kianbakht S, et al. Blood pressure lowering effect of Nigella sativa L. seed oil in healthy volunteers: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytother Res. 2013;27(12):1849-53. Ahmad Najmi, Mohammad Nasiruddin, Rahat Ali Khan, and Shahzad F. Haque. Effect of Nigella sativa oil on various clinical and biochemical parameters of insulin resistance syndrome. Int J Diabetes Dev Ctries. 2008 Jan-Mar; 28(1): 11–14. Eyad M. Salem, Talay Yar, Abdullah O. Bamosa, Abdulaziz Al-Quorain,2 Mohamed I. Yasawy,2 Raed M. Alsulaiman,2 and Muhammad A. Randhawa. Comparative Study of Nigella sativa and Triple Therapy in Eradication of Helicobacter pylori in Patients with Non-Ulcer Dyspepsia. Saudi J Gastroenterol. 2010 Jul; 16(3): 207–214.